‘Akıllı Şehir’ kavramı
“Dünya çapında şehirleri hedef alan terör saldırıları ve yükselen suç oranları karşısında yüksek seviyede akıllı güvenlik önlemlerine olan ihtiyacın her zamankinden daha fazla olduğu bir dönemi yaşamaktayız.”
Dijitalleşen dünyanın yaşamın her alanına etki etmesi kaçınılmazdır ve bu alanlardan biri de elbette şehirler olarak görülmektedir. Aslında dünya dijitalleştikçe “akıllı” tanımı, kelimelerin başına eklenmektedir. Yani, akıllı olması ve yönetilebilmesi için ilk gereklilik dijitalleşmiş olmasıdır. Şehirlerin akıllanması da hem güvenlik hem hizmetler açısından tek platformdan, uzaktan kontrol edilebilir olması ile gerçekleşebilmektedir. Manuel yapılan kontrollerin yerine 7/24 yapay zekâ ile yapılan izleme ve denetlemeler süreklilik açısından önem arz etmektedir. Şehrin enerjisi, altyapısı, trafiği gibi hem aktif olarak yönetilen hem de ölçülebilen, izlenebilen bir yapı ile hem hizmeti sağlayana hem de hizmeti alana büyük faydalar sağlanmaktadır.
Dünya çapında şehirleri hedef alan terör saldırıları ve yükselen suç oranları karşısında yüksek seviyede akıllı güvenlik önlemlerine olan ihtiyacın her zamankinden daha fazla olduğu bir dönemi yaşamaktayız. Bunda hiç kuşkusuz geleneksel dönemin güvenlik sistemlerinin günümüz koşulları altındaki yetersizlikleri önemli pay sahibidir. Kurumların, devletlerin ve şehirlerin “akıllanması” yaklaşımını doğuran da bu yetersizlikler olmuştur. Akıllı Şehirler (Smart Cities) kavramı içinde, Akıllı Binalar (Smart Buildings), Akıllı Enerji (Smart Energy) gibi ana başlıkları barındırır. Akıllı şehirlerin en önemli unsurlarından biri de güvenliğe getirilen farklı yaklaşımdır.
Akıllı şehirlerde güvenliğin sağlanması için kullanılan yöntemlerden biri olan görüntü işlemeye dayalı güvenlik sistemleri, yapay zekâ ve video izleme sistemleri aracılığıyla çevremizde güvenliğimizi tehlikeye sokan genellikle insan kaynaklı ihlallerin tespiti ve bu sayede vatandaşların ve çevre güvenliğinin sağlanması amacıyla yapılan çalışmaları kapsamaktadır. Çalışmaların uygulandığı bölgede suç oranının düşürülmesine yardımcı olma, suç teşkil eden ve kamu düzenini bozan davranışların erken tespiti ile olası olumsuz sonuçların önüne geçilmesi, kalabalık ortamlarda oluşacak zararların önlenmesi, suçluların yakalanmasının kolaylaştırılması ya da suçun önlenebilmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda geliştirilen, kullanıcı- donanımları sahada çalıştıran sistemler- merkezde yer alan entegre platform arasında çok yönlü veri alışverişi ile izlemeölçme-analiz ve kontrol süreçlerini içermektedir.
Akıllı güvenlik çözümleri alanında yüksek gelişim göstererek toplumları yepyeni çözümlerle tanıştıran; insanların kopyalanamayan ve eşsiz nitelikteki özelliklerini temel alan biyometri bilimi de toplumda güvenliğin devamlılığı için önemli görülmektedir. Geleneksel parmak izi analiz sistemlerinin tamamen elektronik altyapılarla tanışmasını, biyometri teknolojilerinin gelişimi sağlamakta ve geleneksel parmak izi analiz sistemlerinin yerini AFIS (Otomatik Parmak İzi Tanıma Sistemi) kavramı almaktadır. AFIS günümüzde adedi 100 milyonu aşan parmak izi sorgulamalarının hızını 1 saniyenin altına indirmekte, kriminal olayların toplumun yoğun katılım gösterdiği ortamlarda dahi önlenebilmesini sağlamaktadır.
Gelişim kaydeden bir başka alan da çevre gözlemlemedir. Potansiyel tehdit unsurlarının fotoğrafını çekmek için kullanılan, akıllı ve kablosuz sensörlerden oluşan kriptolu haberleşme ağ alt yapısında, çalışan entegre sistemler bu alanda fark yaratmaktadır. Sistemdeki sensörler, hareket, nem, ses, sıcaklık gibi farklı tipteki bilgileri kaydetmekte, tarih ve saat bilgileri her bir bilgi parçasına eklenmektedir. Sürekli işlevsel olan bu sistemler sınır gözetleme sistemlerinde, kritik altyapı içeren petrol ve gaz üretim/dağıtım, nükleer ve endüstriyel tesislerde, alan ve tesis güvenliği konularında kullanılmaktadır. Suç teşkil eden ve kamu düzenini bozan davranışların tespitinde ve toplum düzeninin devamlılığı için kullanılan aşağıdaki güvenlik çözümleri vatandaşların güvenliğini sağlayarak, toplumun huzur içinde yaşamını sürdürebilmesine hizmet etmektedir.
- Video analitik ile suçlu tespiti; kayıtlı görüntüler üzerinde analizle şüpheli durum ve kişilerin belirlenmesi.
- Kamusal ve önemli alanlarda bomba-patlayıcı- silah gibi tehditlerin önlenmesi (X-Ray, Vücut Taraması, Alan Taraması …)
- Organize terör saldırıları istihbaratının video analiz sistemiyle tespit edilmesi
- Video analitik ile olası saldırı veya suçların tespit edilmesi (örneğin, sahipsiz obje-çanta tespiti, davranış anomalisi tespiti, değerli/ önemli objelerin tanımlı yerlerinden hareket etmesi/kayıp olmasının tespiti).
- Ateşli silah ve sesini tespit eden sistemler aracılığıyla uygulama alanında belirlenen noktalarda ateşli silah tespiti ile yaşanılacak olumsuzlukların önlenmesi, ayrıca ateşli silah sesi tespiti ile suçluların yakalanmasının sağlanması
- Genel yaşam alanlarında ve eğitim çevrelerinde insan güvenliğini ve sağlığını tehdit eden şüpheli ve suç teşkil eden davranışların önlenmesi.
- Yasak alan ihlalleri
- Vatandaşın girilmesi yasak ya da tehlikeli alanlara (yüksek gerilim hattı, kamusal ve önemli binalar vb.) girmeye çalışması hızla tespit edilerek, ilgili birimlere bildirilmesi ve böylece ortaya çıkacak olumsuz sonuçların önlenmesi.
- Drone tespit sistemleri ile uygulama alanında önemli kurum/kuruluşların drone uçuşları ile tehditlere karşı korunması.
- Bina, okul gibi yapıların; yaşam alanlarının sınırlarının korunması.
- Şüpheli araç giriş ve çıkış kontrollerinin sağlanması.
- Enerji ve su kaynakları kullanım verimliliği ölçümü ve yönetimi
- Su kaçak/kayıp önleme ve yönetimi.
- Akıllı sulama
- Atık takip yönetimi
- Akıllı Direk, Akıllı Rögar kullanımı
- Filo Takip Sistemi; E-bisiklet ve mobilet sistemi ile entegrasyonun sağlanması.
- Hava kalitesi, meteoroloji / gürültü seviye ölçümlerinin yapılmasının sağlanması.
Akıllı şehirler için kullanılan bu uygulamaların yanında günün koşulları içinde de farklı çözümler sunulmaktadır. Örneğin, tüm dünyayı etkisi altına alan Covid19’un belirtilerinden olan ateşin ölçümünü kameralarla sağlayan sistem ve kart okutarak başlanılan işlere girişte sosyal mesafeyi korumak için temassız yüz-el tanıma sistemlerinin kullanımı da günlük hayatımızı kolaylaştıran akıllı şehir projeleri içinde yer almaktadır.
‘Akıllı Şehir’ konusunda ÖLÇSAN eşsiz çalışmaları ile katma değerler sunuyor.
ÖLÇSAN, Türkiye’nin ilk, dünyanın dördüncü Akıllı Şehir stratejisi ve eylem planı olan 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı içinde referans Avrupa Birliği projesi olarak yer alan, REMOURBAN projesinin paydaşlarından biridir. Proje çıktılarından, Akıllı şehir uygulamaları yönetim platformu, “City on CLOUD (CoC)” ve “Akıllı Genel Aydınlatma Sistem Yönetimi” (AGASY) ile şehirlerde kentsel dönüşüm modelinin yaygınlaşması için belediyelerin enerji üretim ve tüketim süreçlerinde hizmet vererek, şehir yönetiminin dijitalleşmesini sağlamaktadır. Akıllı hale gelmek isteyen şehirler birçok noktadan veri toplamakta ve bu binlerce cihazdan- sensörden sürekli toplanan veriler, büyük veriye dönüşmektedir. Bu büyük veriyi işlemek ve anlamlı kılmak için şehirlerin akıllanması ise büyük önem taşımaktadır. ÖLÇSAN’ın 50 yılı aşkın tecrübesiyle ve dinamik Ar-Ge departmanıyla REMOURBAN projesinde sunduğu Akıllı Şehir Platformu çözümü “City on Cloud (CoC)” sürecin tek platformdan yönetilmesini ve raporlanmasını sağlamaktadır. Akıllı aydınlatma çözümü AGASY ile de şehirler sokak ve cadde aydınlatmasını daha verimli hale getirebilmektedir. LoRa protokolü ile geliştirilen akıllı modül ve node ler sayesinde enerji ve aydınlatma alanında önemli bir tasarruf ve kolay kullanım imkânı sağlanmaktadır. Öncelikle bir LED dönüşümü ile %40’lara varan bir tasarruf sağlanabilmektedir. LED’lerin uzaktan kontrol edilebilir olması sayesinde gerektiği zaman kısılıp, gerektiğinde açılıp sağlanacak tasarruf %80-90’lara kadar ulaşabilmektedir.
REMOURBAN projesinde uygulanan, kapalı ve açık alanlarda akıllı aydınlatma yönetim sistemi olan AGASY, hali hazırda iki büyükşehir belediyesi ve İTÜ Ayazağa Kampüsünde; City on Cloud (CoC) ise Eskişehir de demo site da uygulanmaktadır.
Küresel bir zorunluluk haline gelen bu tür stratejiler gelecekte akıllı şehir planlamaları ile akıllı park, akıllı trafik, akıllı toplu taşıma gibi çözümleri beraberinde getirerek insan hayatındaki karmaşayı azaltacaktır. Böylece zamanla değişen ve gelişen ihtiyaçlara uygun kolay, temiz, sağlıklı çözümler sağlanabilecektir. Ayrıca bu tür çözümler sadece fiziksel altyapıda değil ekonomik, sosyal ve kültürel gelişim alanlarında da vatandaşlara daha güçlü, sağlıklı, kolay ulaşılabilecek bir yaşam alanı sunacaktır. Teknolojideki gelişim biyometri biliminin yanı sıra görüntülü güvenlik sistemlerinin evrimini de hareketlendirmektedir. Yüksek çözünürlük ve gömülü işlemciler sayesinde güvenlik kameraları daha akıllı ve verimli hale gelmektedir. Yüksek çözünürlüklü kameralar ve ilintili uygulamalar sayesinde nesne, kişi ve hareket algılama işlemleri yapılabilmekte, güvenlik seviyeleri artırılabilmektedir. ÖLÇSAN, özel algoritmalarla algılama yapan kamera, mesh kamera, sensör ağları ile şehir ve çevre güvenlik çözümleri, akıllı şehirlerin vazgeçilmezi kırmızı ışık, hız ve şerit ihlali ile kavşak/ışık yönetimi gibi sistemlerle Akıllı Trafik Yönetimi konularında da çözümler sunmaktadır.
ÖLÇSAN, akıllı şehir kapsamında şehir izleme sistemleri, hava kalitesi izleme sistemleri, gürültü tespit sistemleri, koku tespit sistemleri, toprak kirliliği tespit sistemler, çevre kirliliği izleme sistemleri gibi alanlarda da çalışmalarına devam etmektedir.